Handel na Równinach przed przybyciem Europejczyków.
Powszechne błędne postrzeganie przedsiębiorczości i handlu rdzennych Amerykanów trwa do dziś. Na stronie Wikipedii poświęconej temu handlowi dyskusja koncentruje się głównie na interakcjach rdzennych Amerykanów z Anglikami w kolonii Jamestown w Wirginii i zawiera ogólne informacje o plemionach zaangażowanych w handel. Pominięto wszelkie odniesienia lub przykłady handlu między plemionami.
W. Raymond Wood, emerytowany profesor antropologii na Uniwersytecie Missouri, powiedział, że na długo przed przybyciem Europejczyków jako łącznik handlowy między plemionami z wybrzeża Pacyfiku i plemionami z górnego biegu Missouri służyło Szoszońskie Rendezvous. Wrony kupowali tam konie i sprzedawali Mandanom i Hidatsom za dwukrotnie wyższą cenę.
Wygląda na to, że Szoszoni handlowali ze wszystkimi, łącznie z plemionami z Północnych i Południowych Równin. Inne plemiona Gór Skalistych i Centralnych Równin również zabierały towary do doliny rzeki Missouri, aby handlować kukurydzą, dyniami i rodzimym tytoniem. Ich głównymi partnerami handlowymi byli Indianie Mandan i Hidatsa oraz Arikara. W swoim dzienniku William Clark z zauważył, że Arapahowie prowadzili interesy z Mandanami, podczas gdy Szejenowie i Siuksowie handlowali z Arikarami.
Kukurydza spodobała się także dawnym plemionom leśnym. „Dla Siuksów kukurydza była ważniejsza niż krew” – mówi James P. Ronda, profesor na Uniwersytecie w Tulsa. W sierpniu, „jak każdego innego późnego lata i wczesnej jesieni, grupy Siuksów gromadziły się w wioskach Arikarów, przynosząc mięso, tłuszcz i skóry.
Chyba jeden z najlepszych opisów targów plemion Równin pochodzi z dziennika François-Antoine Larocque, kupca z montrealskiej firmy Northwest Company. Laocque spędził lato 1805 roku z Wronami.
Opisał on grupę 654 wojowników Wron, ubranych w miękkie skóry, wjeżdżających do wioski Hidatsów i Mandanów nad brzegiem rzeki Knife. Po zorganizowaniu występu, który miał pokazać ich bogactwo i władzę, Wrony wrócili do swego obozu, położonego niedaleko ich osiedli, a gospodarze poszli za nimi, „niosąc pewną ilość surowej i ugotowanej kukurydzy, którą wymieniali na legginy, narzuty i suszone mięso”.
Plemiona trzymały się z daleka od Europejczyków i trzymały się własnych dróg, ale kontakt z białymi niezmiennie zmieniał wzorce handlu między plemionami. Koń, który przyszedł od Hiszpanów w połowie XVII wieku, pozwolił plemionom rozszerzyć swoje terytoria i stać się bardziej wydajnymi myśliwymi i handlarzami.
Handel – a przynajmniej obraz handlu – nie zniknął całkowicie wśród plemion. W filmie „Sygnały dymne”, napisanym przez Shermana Alexie, który dorastał w rezerwacie Spokane, bohaterowie Thomas Builds-the-the-Fire i Victor Joseph idą wzdłuż autostrady w nadziei na podwózkę. Zatrzymują się dwie kobiety z rezerwatu i pytają, czy ich podwieź.
— Tak — odpowiada entuzjastycznie Thomas Builds-the-the-Fire.
Jedna z kobiet w samochodzie waha się, po czym pyta:
– A co macie na wymianę? Jesteśmy Indianami, pamiętasz? Wymieniamy się!
Na podstawie artykułu Samuela Westerna
Wiesław K. Niedźwiadek
Handel na Równinach w prehistorycznych i protohistorycznych stosunkach międzyplemiennych.
Jest to poprawione wydanie artykułu o handlu między plemionami przed przybyciem Europejczyków (Wood 1972), pierwotnie opublikowanego w Festschrift dla L. S. Cressmana.
W. Raymond Wood.
Tłumaczenie Wiesław K. Niedźwiadek
Celem tego eseju jest zasugerowanie pewnych cech kulturowych, które mogą zostać wyjaśnione dzięki systematycznemu badaniu handlu u niektórych Indian z Północnych Równin. Proponujemy zrobić to w kontekście dwóch rodzimych północnoamerykańskich systemów handlowych, które przyspieszyły transport towarów z Północno-Zachodniego Wybrzeża, Pacyfiku i Płaskowyżu do Północnych Wielkich Równin, w samym sercu kontynentu.
Prawdopodobnie niewiele działalności jest tak skutecznych w promowaniu zmian kulturowych i dyfuzji elementów kulturowych, jak handel, jednak jego znaczenie w większości prostszych społeczeństw świata nie zostało systemowo zbadane. Polanyi, Arensberg i Pearson (1957) na przykład zajmowali się handlem i rynkami we wczesnych imperiach, ale zrobili to wśród bardziej wyra-finowanych grup, niż tych które proponujemy tutaj omówić.
Charakter handlu międzyplemiennego pomaga wyjaśnić wiele aspektów struktury społecznej zarówno koczowniczych, jak i osiadłych plemion Indian z Równin. Wiele zmian społecznych zachodzących w tych plemionach w czasach historycznych było bezpośrednio związanych z rosnącym handlem wywołanym pragnieniem Europejczyków na futra i ubrania. W skrócie, wierzymy, że uważna analiza stosunków handlowych grupy prawdopodobnie może nam wyjaśnić, szybciej niż w jakikolwiek inny sposób, charakter jej społecznościowych kontaktów (Hole i Heizer 1969, s.292). Dlatego twierdzimy, że zrozumienie tych systemów wymiany jest obowiązkowe przed podjęciem wielu poważnych badań nad kulturą materialną, genetyką populacji lub mitologią – to tylko kilka obszarów, w których wiedza o handlu jest niezwykle ważna. Innymi słowy proponujemy dokumentowanie skutków handlu w wielu różnych kontekstach kulturowych.
Wręczanie prezentów i ceremonialna wymiana między grupami Indian amerykańskich są dobrze udokumentowane, zwłaszcza podczas ceremonii, ślubów i tak wyspecjalizowanych praktyk, jak giveaway (rozdawanie prezentów); literatura obfituje w przykłady wymiany w ramach poszczególnych grup społecznych. Taka wewnętrzna wymiana lub redystrybucja była dokonywana poprzez dary i odwzajemnienie; systemy handlowe omówione poniżej obejmowały jednak transakcje międzyplemienne. W konsekwencji handel ten różnił się od wewnętrznej redystrybucji: był bardziej wynegocjowany i konkurencyjny, zakładał natychmiastową wzajemność i dotyczył towarów zwykle spożywanych lub używanych w życiu codziennym (Driver i Massey 1957, s.373-75).
Ponieważ nasze przykłady pochodzą z północy Meksyku, nie mamy do czynienia z grupami, które miały gospodarki rynkowe. Targowiska w dużej mierze służą do regularnego przemieszczania towarów w ramach jednej grupy. Jednak gęstość zaludnienia na Równinach była zbyt niska, a specjalizacja rzemieślnicza zbyt mała, by zachęcić do rozwoju lokalnych targowisk. Dlatego systematyczne wymiany były międzyplemienne i zwykle odbywały się na corocznych targach handlowych, festiwalach lub rendezvous. Być może warto wprowadzić tutaj zastrzeżenie, że poniższa analiza nie jest analizą ekonomiczną. Znane są historyczne szlaki handlowe i towary handlowe, ale niewiele jest danych, by można określić je ilościowo. Ponadto, praktycznie nic nie wiadomo o rodzimych profesjonalnych handlowcach, chociaż zwykle odbywają się festiwale handlowe różnorakich produktów...